1 grudnia obchodzony jest Światowy Dzień AIDS, jedna z najważniejszych inicjatyw na rzecz zdrowia publicznego. Kampania, zapoczątkowana przez Światową Organizację Zdrowia w 1988 roku, co roku przypomina o globalnej solidarności z osobami żyjącymi z HIV i chorymi na AIDS. Tegoroczne hasło UNAIDS - "WYBIERZ DROGĘ PRAW. TAKE THE RIGHTS PATH" – łączy symbolikę praw człowieka z determinacją w walce z epidemią AIDS.
Hasło nawiązuje do konieczności ochrony praw człowieka jako fundamentu eliminacji AIDS. Epidemia może zostać zakończona tylko wtedy, gdy prawa wszystkich – szczególnie grup najbardziej narażonych na zakażenie – będą szanowane. UNAIDS przypomina, że przestrzeganie Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka oraz aktywna integracja społeczności zagrożonych HIV są kluczowe dla osiągnięcia globalnych celów zdrowotnych i społecznych.
Ważnym aspektem kampanii jest wezwanie do eliminacji aktów prawnych, które dyskryminują osoby żyjące z HIV, oraz wdrażania rozwiązań wspierających ochronę praw człowieka.
Mimo postępów w leczeniu i profilaktyce, HIV wciąż dotyka miliony osób na całym świecie. W 2023 roku:
W Polsce, według danych Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego, od 1985 roku do końca 2023 roku zakażenie HIV stwierdzono u 32 935 osób. Na AIDS zachorowało 4 194 osoby, z czego 1 496 zmarło.
Leczenie antyretrowirusowe (ARV) w Polsce objęło na dzień 30 września 2024 r. około 20 280 pacjentów, w tym 151 dzieci. Program ten finansowany przez NFZ obejmuje również pacjentów z przewlekłym wirusowym zapaleniem wątroby typu C, przebywających w zakładach penitencjarnych.
Światowy Dzień AIDS to także symboliczne przypięcie Czerwonej Kokardki – znaku solidarności z osobami żyjącymi z HIV i ich bliskimi. Organizacje międzynarodowe oraz lokalne, takie jak Krajowe Centrum ds. AIDS, zachęcają do propagowania wiedzy na temat HIV/AIDS oraz aktywnego wsparcia społeczności zagrożonych.
W Polsce centralnym punktem obchodów Światowego Dnia AIDS będzie XXXI Konferencja „Człowiek żyjący z HIV w rodzinie i społeczeństwie”, organizowana przez Polską Fundację Pomocy Humanitarnej „Res Humanae”. Wydarzenie odbędzie się w dniach 28–29 listopada 2024 roku i będzie transmitowane online na kanale YouTube Fundacji. Konferencja ma na celu wymianę doświadczeń oraz edukację w zakresie problematyki HIV/AIDS w kontekście medycznym i społecznym.
Przesłanie „Podążaj drogą praw” będzie obecne nie tylko 1 grudnia, ale także przez kolejne miesiące. W tym duchu UNAIDS opublikował raport „Podążaj drogą praw”, który wyznacza kierunki działań na przyszłość.
Dyrektor wykonawcza UNAIDS, Winnie Byanyima, przypomina: „Koniec AIDS jest możliwy, jest w naszym zasięgu. Aby tego dokonać, świat musi pozwolić społeczeństwom być liderami”.
Światowy Dzień AIDS to nie tylko okazja do refleksji, ale także wezwanie do działania. Pamiętajmy, że ochrona praw człowieka to klucz do pokonania epidemii AIDS i budowy świata, w którym każdy może żyć bezpiecznie i z godnością.