Segregacja odpadów budowlanych - jakie z nich można poddać recyklingowi?

Gruz czysty

Mówiąc o gruzie nie zastanawiamy się zwykle co wchodzi z jego skład. Nazwy gruz używamy jako określenie na wszystko to, co powstaje w czasie robót budowlanych takich jak budowa czy wyburzanie. W rzeczywistości jednak istnieją aż trzy rodzaje gruzu, z czego tak zwany czysty gruz to te odpady budowlane, w których skład wchodzą:

• cegły — dziurawka, cegła czerwona
• beton — np. odłamki płyt betonowych, fundamentów, stropów
• ziemia i kamienie
• ceramika — np. armatura porcelanowa, kafle

Czysty gruz jest najbardziej wartościowym pod względem recyklingu rodzajem gruzu i powstaje bardzo często przy skuwaniu ścian, rozkuwaniu fundamentów, bywa pozostałościami po elementach betonowych zbrojeń. Najwięcej czystego gruzu generuje się w przypadku wyburzania starych budynków. 

Co powstaje z czystego gruzu? Kruszywo budowlane, które może być wykorzystywane przy okazji innych prac budowlanych, a nawet drogowych. Kruszywo może być zastosowane do budowy dróg, utwardzania podjazdów, budowy boisk czy utwardzania nawierzchni, na której ma powstać parking. Użycie odpowiedniej frakcji kruszywa budowlanego przyczynia się tutaj do utworzenia solidnej warstwy podbudowy. Do budowania nasypów kolejowych, drogowych czy do budowy wałów może przydać się też ziemia i kamienie. 

Niektóre firmy, jak eko-gruz.pl, świadczące podstawianie kontenerów i wywóz gruzu, który został w nim umieszczony, posiadają własne oczyszczalnie i kruszarnie, co znacznie przyspiesza i ułatwia proces produkowania przydatnego w budownictwie dobrej jakości kruszywa budowlanego.

Gruz zmieszany

Zmieszany gruz to drugi z trzech rodzajów odpadów budowlano-remontowych, które mogą być recyklingowane. Odzysk surowców z gruzu zmieszanego wymaga więcej czasu i pracy, ponieważ w przeciwieństwie do czystego gruzu, który wystarczy oczyścić by móc poddać go dalszym procesom przetwarzania, gruz zmieszany wymaga, chociażby odpowiedniej selekcji. Do kontenera na gruz zmieszany trafiają między innymi:

• tworzywa sztuczne i metal (np. instalacje PVC czy metalowe rury)
• szkło
• odpady drewniane (np. więźba dachowa, drewniane bale)
• duża ilość tynku
• cegły typu żabinka, silikat, suporex
• beton komórkowy
• ceramika i armatura sanitarna
• siatki montażowe

Są to więc wszystkie pozostałe odpady budowlane, które nie zaliczają się do czystego gruzu. Recykling takich odpadów jest możliwy, jednak procesy odzysku surowców są bardziej wymagające niż w przypadku gruzu czystego. 

Gruz zanieczyszczony

Ostatnia grupa to gruz zanieczyszczony. Może on zawierać śmieci wchodzące w skład gruzu zmieszanego oraz pozostałe śmieci, niestanowiące jednak odpadów niebezpiecznych. Do gruzu zanieczyszczonego zaliczyć można np. butelki PET, opakowania po chemii gospodarczej lub materiałach budowlanych — w tym wiadra po farbach i cemencie, a także papę, szkło, gumę, trawę syntetyczną. Zamawiając kontener na śmieci do umieszczania w nim odpadów podczas sprzątania po budowie i remoncie, zależy nam prawdopodobnie na kontenerze na odpady tego typu. Nie trzeba się bowiem ograniczać tylko do czystego i zmieszanego gruzu, można też umieszczać tutaj wszelkie folie malarskie, opakowania, zużyte pędzle, wiadra, a nawet odzież roboczą. 

Recykling gruzu zanieczyszczonego nie jest niemożliwy, jednak w największym stopniu związany z pracą nad uzyskaniem odpowiedniej jakości surowców wtórnych. Przykładowo, metoda odzysku szkła musi być dopasowana od jego rodzaju — inaczej recyklinguje się lustra, inaczej szyby okienne, jeszcze inaczej szkło żaroodporne. 

Co nie nadaje się do recyklingu?

Azbest to przykład odpadów budowlanych, które nie nadają się do recyklingu. Należy on do odpadów niebezpiecznych. Obecnie nie stosuje się go już w budownictwie ze względu na udowodnioną rakotwórczość, lecz wciąż wykonuje się prace demontażowe, podczas których usuwa się istniejące po dziś dzień pokrycia dachowe z azbestu. Demontaż musi być wykonywany przez osoby z uprawnieniami, posiadającymi zabezpieczenia przed szkodliwym działaniem tego materiału. Utylizacja polega na szczelnym zabezpieczaniu szkodliwego materiału i zakopywaniu w specjalnie przygotowywanych do tego celu miejscach. Konieczne jest uzyskanie od firmy utylizacyjnej zaświadczenia o poprawnym przeprowadzeniu przedsięwzięcia. 

Na koniec warto przypomnieć, że warunkiem efektywnego recyklingu jest zawsze umieszczanie gruzu w odpowiednim kontenerze. Odpady remontowe nie mogą trafić do kubła na śmieci komunalne, utrudniłoby to poprawny recykling i śmieci bytowych, i gruzu. Jeśli więc zamierzamy prowadzić prace remontowo-budowlane, a chcemy, by późniejszy recykling nie tylko przebiegał poprawnie, ale w ogóle był możliwy, zaopatrzmy się w kontener. Odpowiedni pojemnik można wynająć od lokalnych firm świadczących wywóz odpadów. Spora część przedsiębiorstw prowadzonych jest w duchu proekologicznym i dysponuje własnym parkiem maszynowym, oczyszczającym i przetwarzającym odpady, szczególnie czysty gruz.