Przedwiośnie i wiosna to czas, kiedy natura budzi się do życia. Coraz cieplejsze dni zachęcają do spędzania czasu na świeżym powietrzu. Niestety, to również okres zwiększonego ryzyka pożarów traw i nieużytków. Wiosenne wypalanie roślinności to nie tylko nielegalna praktyka, ale także poważne zagrożenie dla środowiska, ludzi i zwierząt.
Z roku na rok strażacy odnotowują coraz większą liczbę interwencji związanych z pożarami suchych traw. W Wielkopolsce od 1 stycznia do 13 marca 2025 roku doszło do 282 pożarów traw, podczas gdy w analogicznym okresie 2024 roku odnotowano ich 79. To niemal czterokrotny wzrost.
Najwięcej pożarów odnotowano w powiatach:
Na szczęście w wyniku tych pożarów nie odnotowano ofiar śmiertelnych ani rannych.
Wbrew powszechnemu mitowi, wypalanie traw nie przynosi żadnych korzyści ekologicznych ani ekonomicznych. Nie przyspiesza wzrostu roślin i nie poprawia jakości gleby. Wręcz przeciwnie – ogień niszczy warstwę próchniczą, przez co ziemia staje się mniej żyzna.
Oprócz degradacji gleby, pożary traw stanowią poważne zagrożenie dla zwierząt. W płomieniach giną:
Jeśli pożar przeniesie się na obszary leśne, może doprowadzić do tragedii wśród większych zwierząt, takich jak sarny, jelenie i dziki, które wpadają w panikę i niejednokrotnie giną w ogniu.
Dodatkowo, dym unoszący się nad płonącymi trawami jest toksyczny i szkodliwy dla ludzi. Powoduje duszności, podrażnienia dróg oddechowych oraz zanieczyszcza atmosferę.
Często uważa się, że za większość pożarów traw odpowiadają rolnicy. To mit. Dane pokazują, że niemal połowa interwencji ma miejsce na terenach zurbanizowanych. Wypalanie traw zdarza się więc również w miastach i na ich obrzeżach.
Strażacy oraz władze samorządowe prowadzą kampanie informacyjne skierowane do wszystkich grup społecznych i wiekowych. Szczególną rolę odgrywa edukacja najmłodszych, ponieważ to od ich świadomości zależy przyszłe podejście do ochrony przyrody.
Przepisy jasno określają zakaz wypalania traw i nieużytków. Zgodnie z Ustawą o ochronie przyrody z 16 kwietnia 2004 roku (Dz. U. nr 92, poz. 880):
Dodatkowo, zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 28 kwietnia 2023 roku:
Każdy, kto zauważy pożar trawy lub osobę, która celowo podkłada ogień, powinien niezwłocznie poinformować straż pożarną pod numerem 112.
Strażacy apelują: „Wypalaniu traw mówimy NIE!”. Pamiętajmy, że to niebezpieczna i nielegalna praktyka, która zagraża ludziom, zwierzętom oraz środowisku. Odpowiedzialność i świadomość społeczeństwa to klucz do ograniczenia tego zjawiska.