Dlaczego warto założyć spółdzielnię socjalną? Czy jest to nowy sposób na działanie, na aktywowanie mieszkańców czujących się za wykluczonych społecznie poprzez długotrwałe bezrobocie? Jakie formy dofinansowania taka spółdzielnia może uzyskać?
Pierwszy projekt mający na celu powołanie spółdzielni socjalnej przez kolski samorząd powstał już w czwartym kwartale ubiegłego roku. Jednak nie spotkał się on z aprobatą radnych i argumenty przemawiające za jego wprowadzeniem w życie nie zostały zaakceptowane.
Ale wróćmy do definicji pojęcia spółdzielnia socjalna, która jako nowa formuła gospodarowania powstała 1 maja 2004 roku. Jest to grupa ludzi nie tylko razem pracująca. To grupa osób wspierająca się w swoim rozwoju osobistym, społecznym i kompetencjach zawodowych. To grupa ludzi tzw. wzajemnego wsparcia. Prowadzenie działalności w tej formie prawnej pozwala pozbyć się zamętu organizacyjnego.
Spółdzielnie socjalne mogą prowadzić działalność gospodarczą polegającą na tworzeniu jakiegoś produktu bądź wykonywaniu wszelkiego rodzaju usług, jak np. remontów budowlanych, przygotowywaniu i dostarczaniu posiłków, prowadzeniu szkoleń, świadczeniu usług opiekuńczych, sprzątaniu - ale, co najistotniejsze dla obecnej polityki socjalnej państwa – dodatkowo powinny prowadzić działania reintegracyjne na rzecz swoich członków. Mogą również prowadzić działalność społecznie użyteczną w sferze zadań publicznych, czyli mogą zgłaszać pomysły na realizację różnych zadań samorządu jak i odpowiadać na oferty konkursowe zgłaszane przez samorząd. Spółdzielnia socjalna może stawać do przetargu. Samorząd może wprowadzać specjalne preferencje dla spółdzielni przy zamówieniach publicznych. Tzw. „klauzule społeczne” dają specjalne uprawnienia podmiotom zatrudniającym osoby bezrobotne, niepełnosprawne, czy zagrożone wykluczeniem społecznym. A na terenie każdej gminy jest wiele do zrobienia… Może to robić spółdzielnia socjalna.
Celem spółdzielni jest przywracanie na rynek pracy osób długotrwale bezrobotnych i tych, które z różnych przyczyn mają trudności z podjęciem zatrudnienia. Nie tylko brak dochodu, ale brak tego wszystkiego, co łączy się z pracą – czyli pewien rytm życia, rozkład naszego dnia, relacje interpersonalne – może spowodować tzw. wykluczenie społeczne. Brak tego wszystkiego, który jednym słowem można nazwać pracą, prowadzi do tego, że wycofujemy się z życia i czujemy się zbędni.
Kapitał na rozpoczęcie działalności pochodzi przede wszystkim od grupy ludzi, którzy chcą razem osiągnąć cel gospodarczy. Gmina również może dać wkład własny. Spółdzielnia może korzystać z różnych form dofinansowania prowadzonej działalności ze środków unijnych oraz Funduszu Pracy.
Przykłady Spółdzielni Socjalnych: POWRÓCIMY TU w Turku, SPECTRUM w Koninie, ZIELONA PIŁA w Pile, NOWE HORYZONTY w Pile, KONAR w Tarnobrzegu, POMOCNA DŁOŃ w Bystrzycy Kłodzkiej, SZKLANY ŚWIAT w Krośnicach, OD NOWA z Chełmna, KOZIOŁEK z Lublina, OPOKA z Kluczy.
Opracowała: Ilona Stasiak-Malczyk