Niskoseryjna produkcja pomysłem na dochodowy biznes

Wydawać by się mogło, że gdy świat zalewają niezwykle tanie produkty masowo sprowadzane z Azji, których koszt produkcji to ułamek tego, co trzeba by zapłacić w Europie, nie ma już miejsca na rodzimą produkcję. Rzeczywiście, łatwość zakupu przez azjatyckie platformy sprzedażowe i doskonale rozwinięta sieć dystrybucyjna uniemożliwia jakiekolwiek konkurowanie w niektórych niszach towarowych. Jednak jak wiadomo, rynek nie lubi próżni, a przedsiębiorcy zawsze znajdą jakąś niszę, którą można wypełnić swoimi usługami i towarami.

Są przynajmniej dwa sposoby konkurowania z masową produkcją. 

Jednym z nich jest uzyskanie niezwykle wysokiej jakości produktu i obsługi klienta. Produkt wysokiej jakości niedostępnej przy masowej produkcji uzasadni wysoką, ale zarazem korzystną dla obu stron cenę. Klient dostaje dokładnie to, czego potrzebuje, co spełnia jego wszystkie potrzeby, z lokalną gwarancją i obsługą klienta, a producent uzyskuje cenę, która może pokryć wysokie koszty lokalnej produkcji, ale tym modelem nie będziemy się dzisiaj zajmować.

Dziś przyjrzymy się niskonakładowej krótkoseryjnej produkcji indywidualnie dostosowywanej do bieżących potrzeb klienta. Może to być też produkcja prototypowa lub testowa, przed wdrożeniem jej na większą skalę. Mowa o małych elastycznych fabryczkach opartych na cyfrowych urządzeniach programowalnych, przy pomocy których można wyprodukować nawet jedną sztukę. 

Jak taka fabryczka może wyglądać?

Paradoksalnie to właśnie dostęp do tanich, a zarazem sprawnych urządzeń masowo produkowanych w Azji, pozwala stosunkowo niewielkim kosztem uruchomić niskonakładową produkcję.

Warsztat, który będzie w stanie zapewnić produkcję w całym cyklu i w różnorodnych technologiach, musi dysponować przynajmniej kilkoma rodzajami urządzeń, ale zanim do tego dojdę, omówmy krótko ogólne wymogi i niezbędne elementy wyposażenia. 

Jak to zorganizować?

Pomieszczenie: nie może to być przypadkowe miejsce w kącie piwnicy czy na strychu. Pomieszczenie, a najlepiej pomieszczenia, w których będziemy produkować nasze wyroby, musi spełniać wiele wymogów. Poza tymi formalnymi jak przepisy BHP ppoż. i pracownicze musimy spełnić też wymogi narzucane przez poszczególne urządzenia. Pomieszczenie musi być suche, mieć wyjątkowo sprawną wentylację, z możliwością podpięcia do niej odciągów z różnych maszyn. Musi być wygłuszone, ponieważ niektóre z urządzeń mogą być głośne. Musimy też mieć przestrzeń magazynową, by móc swobodnie zarządzać zapasami i materiałami.

Od początku warto postawić na profesjonalne podejście i oparcie całej inwestycji o nowe, sprawdzone i atestowane elementy. Natomiast nie musimy od razu inwestować w jakieś szczególnie wyspecjalizowane elementy. Na start wystarczy zwykły regał metalowy, na którym będzie można postawić niektóre maszyny jak niewielkie drukarki 3D czy przechowywać materiały i produkty. Takie rozwiązanie jest elastyczne i pozwala na dowolną konfigurację i rozbudowę systemu. Na klasycznych regałach warto zastosować klasyczne pojemniki warsztatowe, których nie warto zastępować przypadkowymi pudłami czy skrzynkami, bo są zaprojektowane tak, by maksymalnie ułatwić pracę i wykorzystać przestrzeń.

Jeżeli myślimy poważnie o naszej produkcji, to będziemy też potrzebowali transportu wewnętrznego. Zazwyczaj wystarczy zwykły wózek platformowy i plastikowe skrzynki magazynowe, by sprawnie zarządzać całkowitym przepływem materiałowym. Jednak, jeżeli będziemy zamawiać większe ilości surowców, to zapewne otrzymamy je na paletach. Również większe urządzenia mogą być dostarczane właśnie w ten sposób. Wtedy przyda się wózek paletowy. Dorzućmy jeszcze do całości blaty robocze i jakiś stół kompletacyjny. Taki uniwersalny zestaw powinien na początek wystarczyć. Cała reszta umeblowania i wyposażenia pomocniczego będzie zależeć od tego, co konkretnie będziemy produkować, w jakiej technologii i przy użyciu jakich maszyn.

3D, CNC, solwent i inne magiczne zaklęcia

Przejdźmy teraz do tego, co wielu najbardziej zainteresuje, czyli do maszyn. Do dyspozycji mamy wiele programowalnych urządzeń umożliwiających wytwarzanie rzeczy przy pomocy obszernego katalogu technik. Od klasycznego druku atramentowego, przez druk 3D, po grawerowanie przestrzenne CNC.

Maszyny i urządzenia do cyfrowej obróbki i produkcji na niewielką skalę:

1. Urządzenia do druku 3D i obróbki CNC:
   • Drukarki 3D
   • Frezarki CNC
   • Tokarki CNC
   • Centra obróbcze CNC (np. VMC936)
   • Grawerki laserowe
   • Plotery CNC
   • Wycinarki plazmowe CNC
2. Urządzenia do obróbki skrawaniem:
   • Szlifierki CNC (do płaszczyzn i otworów)
   • Wiertarki (np. wiertarka promieniowa)
   • Przecinarki taśmowe
3. Urządzenia do produkcji z tworzyw sztucznych:
   • Wtryskarki do tworzyw sztucznych
   • Maszyny do termoformowania
4. Urządzenia do digitalizacji i druku:
   • Skanery 3D
   • Drukarki solwentowe
5. Urządzenia pomocnicze:
   • Szlifierki taśmowe
   • Wyoblarki
   • Elektrodrążarki

Te urządzenia umożliwiają realizację różnorodnych projektów prototypowania i produkcji małoseryjnej, łącząc techniki addytywne (jak druk 3D) z subtraktywnymi (jak frezowanie CNC) dla uzyskania optymalnych rezultatów.

Zalety takiego rozwiązania

Przy pomocy tych urządzeń można produkować na zamówienie praktycznie dowolne przedmioty wraz z ich opakowaniami, instrukcjami i materiałami reklamowymi. Ograniczenia stawia jedynie wyobraźnia. Możemy produkować rzeczy zgodnie z własnymi projektami, jak i na zlecenia z zewnątrz. Najczęściej najbardziej opłacalne jest mieszanie obu podejść. Produkcja własna w momentach przestojów i prace zlecone na co dzień lub dokładnie na odwrót. Całe piękno takiego rozwiązania tkwi w pełnej elastyczności systemu.

Wadą może być tempo produkcji, które jest zazwyczaj wielokrotnie niższe niż podczas produkcji masowej, jak i koszty, które też są znaczne. Jednak, przy produkcji indywidualnej w krótkich seriach wady te są akceptowalne i nie stanowią problemu. 

Przyszłość produkcji

Śmiem twierdzić, że przyszłość produkcji leży właśnie w takich małych lokalnych fabryczkach, które będą w stanie zaspokajać potrzeby lokalnej społeczności. Przemysł globalny nie umrze, bo są rzeczy, których nie wyprodukujemy chałupniczo, jednak dzięki technikom cyfrowym wiele z nich będziemy mogli wykonywać na konkretne zamówienia dla konkretnych osób. To takie rzemiosło 2.0.