Historia Biegu Warciańskiego

Korzenie Biegu Warciańskiego sięgają końca lat 70. XX wieku, kiedy to wśród działaczy Ogniska Statutowego Towarzystwa Krzewienia Kultury Fizycznej (TKKF) „Sokół” w Kole narodziła się idea organizacji lokalnego biegu długodystansowego. Głównym inicjatorem był Ryszard Sowiński, ówczesny prezes TKKF „Sokół” oraz aktywny propagator sportu w regionie. Dzięki jego zaangażowaniu i współpracy z lokalnymi działaczami, pierwszy Bieg Warciański odbył się 7 listopada 1981 roku.

Pierwsza edycja miała dystans 10 kilometrów i przebiegała na trasie Chełmno – Koło, z linią startu przy Pomniku Ofiar Faszyzmu, usytuowanym w pobliżu dawnego niemieckiego obozu zagłady w Kulmhof. Trasa prowadziła przez miejscowości Przybyłów, Skobielice i Powiercie. Początkowo frekwencja wynosiła od 100 do 150 uczestników, jednak dzięki odpowiedniemu terminowi, umiejscowieniu w jesiennej scenerii oraz rosnącej popularności biegania, liczba uczestników systematycznie rosła.

W 1985 roku, zaledwie cztery lata po inauguracji, Bieg Warciański uzyskał wyjątkowe wyróżnienie – Komisja Biegów Ulicznych i Przełajowych uznała go za najlepiej zorganizowane zawody w Polsce na dystansie do 15 km. Hasło towarzyszące biegowi „Przed zawałem uciekaj na własnych nogach” doskonale oddawało charakter imprezy, która promowała zdrowy styl życia i aktywność fizyczną.

Zmiany i rozwój

Lata 90. przyniosły Biegowi Warciańskiemu jeszcze większe uznanie. W 1990 roku Ryszard Sowiński został odznaczony srebrną odznaką Polskiego Związku Lekkiej Atletyki (PZLA) za zasługi w organizacji biegu. Jego współpracownicy, Lech Wodniakowski, Stefan Wałęsa i Ryszard Lenartowicz, również zostali docenieni za swoje wieloletnie zaangażowanie. Ważnym momentem w historii biegu było również zaangażowanie imprezy w obchody 50. rocznicy powstania Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ) w 1995 roku. W ramach tych obchodów, Bieg Warciański znalazł się na liście 50 najważniejszych imprez sportowych w Polsce.

W 1997 roku dwumiesięcznik „Jogging” oraz Zarząd Główny TKKF przyznali organizatorom Biegu Warciańskiego prestiżowy puchar za najlepszą imprezę biegową w kraju. Wyróżnienie to potwierdziło wysoką jakość organizacji zawodów, które przyciągały coraz większą liczbę uczestników, a także elitarne grono biegaczy z całego kraju.

Przełomem w historii biegu była 36. edycja, która odbyła się w 2016 roku. Wówczas organizatorzy zdecydowali się na zmianę trasy – przeniesienie startu i mety do Parku im. Stanisława Moniuszki w Kole. Nowa trasa, spełniająca wszystkie wymogi PZLA, szybko zyskała uznanie biegaczy, a jej profil sprzyjał poprawianiu rekordów życiowych. Już podczas pierwszej edycji na nowej trasie, Robert Wambua uzyskał czas 28:54, a Izabela Trzaskalska osiągnęła 32:46, ustanawiając rekordy trasy, które obowiązują do dziś.

Sukcesy organizacyjne i sportowe

Na przestrzeni lat Bieg Warciański wielokrotnie pobijał rekordy frekwencji. Już w 1990 roku w biegu głównym wystartowało 388 zawodników, co było wówczas rekordem. W 2018 roku, podczas 38. edycji, linię mety przekroczyło aż 644 uczestników, a wydarzenie to zostało uznane za jedno z „najszybciej obsadzonych” w kraju. W biegu kobiet aż pięć zawodniczek złamało barierę 34 minut, co było wielkim sukcesem sportowym, a także potwierdzeniem, że Bieg Warciański staje się jednym z najważniejszych wydarzeń biegowych na dystansie 10 km w Polsce.

W 2020 roku, mimo pandemii COVID-19, organizatorzy zdołali przeprowadzić jubileuszowy 40. Bieg Warciański. Trasa prowadziła wzdłuż wałów nadwarciańskich, a uczestnicy startowali w podzielonych grupach, aby zachować reżim sanitarny. Pomimo trudnych warunków organizacyjnych, tradycja biegu została podtrzymana, a wydarzenie spotkało się z pozytywnym odbiorem wśród uczestników.

Wydarzenia towarzyszące

Bieg Warciański to nie tylko rywalizacja na głównym dystansie 10 km. Od lat w ramach tego wydarzenia odbywają się również biegi dla dzieci i młodzieży. Do 2013 roku rozgrywano je bezpośrednio przed biegiem głównym na ulicach Koła. Z czasem liczba kategorii wiekowych i dystansów rosła, a frekwencja młodych biegaczy osiągała rekordowe wyniki – w 2019 roku wzięło udział aż 1077 młodych zawodników. Od 2021 roku biegi dla dzieci i młodzieży noszą imię Ryszarda Sowińskiego, co jest hołdem dla inicjatora tego wydarzenia.

W ramach Biegu Warciańskiego odbywały się także inne imprezy, takie jak Mistrzostwa Weteranów na 10 km, Mistrzostwa Polski Dziennikarzy czy Mistrzostwa Polski Sołtysów. Wszystkie te wydarzenia wzbogacały program biegu i przyciągały uczestników z różnych środowisk.

Goście honorowi i osobistości sportowe

Na przestrzeni lat, Bieg Warciański zaszczyciło swoją obecnością wielu znanych sportowców i osobistości związanych ze sportem. Wśród gości honorowych znaleźli się m.in. Zdzisław Krzyszkowiak, złoty medalista olimpijski w biegu z przeszkodami, Grażyna Rabsztyn, czołowa polska płotkarka, oraz Janusz Sidło, wybitny oszczepnik, srebrny medalista olimpijski. Obecność takich postaci podnosiła rangę wydarzenia, a także stanowiła inspirację dla uczestników.

Współczesność i przyszłość Biegu Warciańskiego

Obecnie organizatorem Biegu Warciańskiego jest Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji w Kole, który z powodzeniem kontynuuje tradycję zapoczątkowaną przez Ryszarda Sowińskiego i jego współpracowników. W tym roku, 20 października 2024, w ramach biegu odbędą się również 13. PZLA Mistrzostwa Polski Kobiet na dystansie 10 km, co dodatkowo podkreśla rangę wydarzenia w kalendarzu polskich biegów ulicznych.

Chociaż tegoroczna edycja nie przewiduje udziału zawodników zagranicznych, organizatorzy spodziewają się, że na starcie pojawi się elita polskich biegaczy. Start biegu głównego zaplanowano na godzinę 12:00, a zakończenie imprezy oraz ogłoszenie wyników odbędzie się o 14:30.

Bieg Warciański to nie tylko sportowa rywalizacja, ale również okazja do podtrzymania wieloletniej tradycji oraz upamiętnienia postaci Ryszarda Sowińskiego, którego zaangażowanie i pasja przyczyniły się do powstania tego wydarzenia. W miarę upływu lat Bieg Warciański ewoluuje, dostosowując się do zmieniających się realiów, ale wciąż pozostaje ważnym punktem na mapie polskich wydarzeń biegowych.