Dwa dęby szypułkowe, z inicjatywy Nadleśnictwa Koło, zyskały status pomników przyrody ożywionej. Okazałe dęby rosną w leśnictwie Bugaj. Mają po 360cm w obwodzie, a ich wiek szacuje się na ponad 200 lat.
Przychylna do ustanowienia pomników przyrody Rada Gminy Babiak, po konsultacji z Regionalną Dyrekcją Ochrony Przyrody w Poznaniu, w dniu 27 stycznia 2021r. podjęła uchwałę w sprawie ustanowienia dwóch pomników przyrody – dębów „Mirosław” i „Maciej”.
Oba dęby szypułkowe dołączą do 69 innych drzew i głazu narzutowego objętych w kolskim nadleśnictwie tą formą ochrony przyrody.
Bugajskie dęby wyróżniają pokaźne wymiary i „stosowny” wiek. Są zarówno cennym elementem przyrodniczym, jak kulturowym i historycznym w kolskich lasach.
Pomnikowe dęby z leśnictwa Bugaj były bowiem świadkami walk z okresu Powstania Styczniowego
29 kwietnia 1863 r. polskie oddziały powstańcze - dowodzone przez Francuza Léona Younga de Blankenheima - stoczyły w lesie przegraną bitwę z dwukrotnie liczebniejszymi oddziałami Moskali - dowodzonymi przez gen. Konstandę. Bitwa, znana jako bitwa pod Brdowem, była jedną z większych bitew powstania styczniowego na terenie Wielkopolski. W walce zginęło około 70 powstańców. Wszyscy polegli zostali pochowani na cmentarzu w Brdowie.
Jedna z legend głosi także, że przez lasy leśnictwa Bugaj biegł szlak, przez który przejeżdżali królowie. Do dziś główna droga biegnąca przez wieś zwana jest przez mieszkańców traktem, a w XVIII wieku posadzono przy niej dęby.
Dwanaście z nich już w 2001r. uzyskało miano pomników przyrody.
Warto podkreślić, że powołanie kolskich pomników jest elementem akcji zainicjowanej przez Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Poznaniu pomników przyrody na 100-lecie RDLP w Poznaniu”, w roku jej setnego jubileuszu.
W ramach propozycji pomników przyrody poszczególne nadleśnictwa zgłosiły ponad 100 drzew do objęcia ochroną. Wśród propozycji pomników przyrody nadleśnictwa wskazały dęby szypułkowe, buki zwyczajne, wiązy szypułkowe, lipy drobnolistne, grusze, czereśnie ptasie, świerki pospolite, sosny zwyczajne, cisy, olsze czarne oraz klony polne.
Najstarsze zgłoszone drzewa pomnikowe to prawdopodobnie dęby rosnące w Nadleśnictwie Konin, których wiek został oszacowany na około 500 lat. Największe obwody (po 651 cm), mają również dęby szypułkowe: zgłoszony przez Nadleśnictwo Antonin dąb „Wawrzyn” oraz dąb „Arsen” z Nadleśnictwa Pniewy