Nie musisz być fanem miodu ani stosować propolisu, aby martwić się losem pszczół. Pomyśl o swoich ulubionych owocach i warzywach – czy mógłbyś bez nich żyć? Warto sprawdzić, ile z nich zależy od pracy pszczół.
Pszczoły, w tym trzmiele i pszczoły samotnice, zapylają około 70% roślin uprawnych na świecie. Bez ich pracy wiele z naszych ulubionych owoców i warzyw, takich jak jabłka, truskawki, migdały, czy ogórki, byłoby znacznie mniej dostępnych. Dodatkowo pszczoły zapylają rośliny dzikie, które odgrywają kluczową rolę w ekosystemach lądowych, produkując tlen i pełniąc wiele innych funkcji ekologicznych.
W Polsce 8 sierpnia obchodzony jest Wielki Dzień Pszczół, a 20 maja został ustanowiony przez ONZ Światowym Dniem Pszczół. To czas, kiedy szczególnie zwracamy uwagę na ich rolę i problemy, z jakimi się borykają.
Pierwsze doniesienia o masowym wymieraniu pszczół miodnych pojawiły się w 1995 roku w USA. Problem ten, znany jako zespół masowego ginięcia pszczoły miodnej (Colony Collapse Disorder, CCD), dotyczy obecnie całego świata. Pszczoły robotnice opuszczają ule i nie wracają, pozostawiając larwy bez opieki, co prowadzi do wymierania kolejnych pokoleń.
Naukowcy wskazują na wiele potencjalnych przyczyn CCD, w tym choroby, pasożyty, grzyby, wirusy, zmiany klimatyczne i niedobory żywieniowe. Jednak głównym podejrzanym są pestycydy, zwłaszcza neonikotynoidy, które wpływają na system nerwowy pszczół, osłabiając ich pamięć i orientację.
Nowoczesne rolnictwo, zwłaszcza uprawy monokulturowe, stanowi dodatkowe zagrożenie dla dzikich pszczół. Brak różnorodnych roślin i miejsc do zakładania gniazd sprawia, że owady te mają trudności z przetrwaniem. Potrzebne są korytarze roślinne z różnorodną roślinnością miododajną i miejscami do gniazdowania.
Ochrona pszczół to kluczowy element działań na rzecz zachowania bioróżnorodności i wydajności produkcji żywności. Oto kilka kroków, które można podjąć:
Unikaj używania pestycydów w ogrodach i na polach.
Siej rośliny miododajne w swoich ogrodach i na działkach.
Zachowuj miedze i zadrzewienia śródpolne, które stanowią naturalne siedliska dla dzikich pszczół.
Wspieraj lokalnych pszczelarzy kupując miód i inne produkty pszczelarskie.
Edukuj siebie i innych na temat znaczenia pszczół i sposobów ich ochrony.
Pszczoły odgrywają kluczową rolę w zapylaniu roślin, a ich wyginięcie miałoby katastrofalne skutki dla ekosystemów i produkcji żywności. Wszyscy możemy przyczynić się do ich ochrony, podejmując świadome działania na rzecz zachowania ich populacji.