Na terenie powiatu kolskiego pracownicy Powiatowej Stacji Sanitarno – Epidemiologicznej w Kole w 2023 roku przeprowadzili ocenę obciążenia uczniów tornistrami i plecakami w 13 szkołach podstawowych w klasach I-VIII.
Badania przeprowadzono w szkołach podstawowych publicznych: 3 szkołach miejskich oraz 10 szkołach wiejskich. Badaniem objęto ogółem 101 oddziałów szkolnych, zważono łącznie 1246 uczniów oraz ich tornistry/plecaki.
Zgodnie z zaleceniami Głównego Inspektora Sanitarnego w sprawie tornistrów szkolnych ciężar plecaków/tornistrów powinien wynosić od 10% do 15 % masy ciała ucznia.
W wyniku przeprowadzonej analizy stwierdzono :
w niskiej normie < 10 % mieści się 650 uczniów ( tj. 52,17 % badanych)
w średniej normie 10-15% mieści się 441 uczniów (tj. 35,39 % badanych)
w wysokiej normie 15% mieści się 155 uczniów ( tj. 12,44 % badanych)
Podczas przeprowadzonych badań w jednej placówce wśród uczniów nie stwierdzono przekroczenia obciążenia uczniów ciężarem tornistrów tj. 15% masy ciała ucznia. Spośród wszystkich zważonych plecaków najcięższy ważył 9,66 kg i należał do ucznia klasy VI. Wśród przebadanych uczniów stwierdzono znaczne obciążenia uczniów ciężarem tornistrów. Podczas prowadzonych badań zaobserwowano, że czynnikami wpływającymi na znaczne obciążenie tornistrów szczególnie wśród dzieci klas młodszych są: zestawy podręczników z danego przedmiotu - po dwa podręczniki, ćwiczenia i duży zeszyt do pisania, książki i zeszyty nie ujęte w planie zajęć lekcyjnych zeszyty w twardej oprawie, dodatkowe piórniki, przybory szkolne, bidony z wodą o dużej pojemności, ciężkie termosy, worki/torby z ubraniami na zajęcia wychowania fizycznego, odzież wierzchnia, bluzy, słodycze. W każdej placówce po zakończonych badaniach omówione zostały wyniki pomiarów z dyrektorami szkół. W placówkach, w których stwierdzono znaczne przekroczenia wagi tornistrów zobowiązano dyrektorów do przesłania informacji do PPIS w Kole z działań podjętych przez szkołę w celu zmniejszenia obciążenia uczniów ciężarem tornistrów. Jednym z działań w skontrolowanej placówce było zakupienie dodatkowych zestawów podręczników oraz zamówienie szafek indywidualnych dla uczniów aby ułatwić pozostawianie podręczników w szkole.
Większość szkół, w których przeprowadzono badania posiada pomieszczenia szatni z indywidualnymi szafkami dostępnymi dla wszystkich uczniów szkoły, które przeznaczone są do przechowywania odzieży wierzchniej, odzieży sportowej oraz rzeczy osobistych uczniów. W salach zajęć znajdują się miejsca do przechowywania podręczników szkolnych - wydzielone półki lub szafki, ławki szkolne z koszyczkami. Uczniowie często nie korzystają z nich - fakt ten potwierdzają uzyskane wyniki kontroli.
Pracownicy PSSE w Kole podczas dokonywania pomiarów przeprowadzili w każdej kontrolowanej szkole szereg działań o charakterze edukacyjno - informacyjnym w formie rozmów indywidualnych oraz pogadanek z uczniami w zakresie prawidłowego pakowania i noszenia tornistrów, prawidłowej postawy ciała, aktywności fizycznej oraz zdrowego odżywiania. W placówkach pozostawiono ulotki informacyjne dotyczące tornistrów szkolnych dla uczniów, nauczycieli oraz rodziców dzieci.
Przypominamy: Pusty plecak powinien nie przekraczać wagi 1kg, powinien mieć regulowane, miękkie szerokie szelki, a całość powinna przylegać do kręgosłupa. Przegródki w środku plecaka powinny umożliwić równomierne rozłożenie książek oraz przyborów szkolnych. Ważnym czynnikiem wpływającym na ciężar tornistrów jest dobór zeszytów (grubość okładek) oraz ilość niezbędnych książek i pomocy dydaktycznych w danym dniu. Podczas rozmów omówiono niekorzystny wpływ ciężkich plecaków na zdrowie dzieci Poinformowano uczniów, że zbyt ciężki plecak może powodować niekorzystne, bolesne napięcia w mięśniach, stawach, bóle bioder i kolan. Noszenie nieodpowiedniego plecaka wymusza nieprawidłową postawę - pochylenie sylwetki do przodu, bóle w okolicach karku, skrzywienie kręgosłupa co skutkuje zwiększonym zmęczeniem i pogorszeniem wyników w nauce.
Akcja ważenia tornistrów w szkołach w powiecie kolskim będzie kontynuowana w 2024r.