Jak można zachować prywatności w sieci?

Dlaczego warto chronić prywatność w sieci?

Na pewno warto chronić swoje dane osobowe, takie jak adres, numer pesel czy numer dowodu osobistego. Nigdy nie podawajmy takich danych na niegodnych zaufania stronach internetowych, bo ktoś może próbować się pod nas w przyszłości podszyć. Strony internetowe, które mogą potrzebować danych z dowodu osobistego, ale można można im ufać to np. serwisy banków i innych instytucji finansowych znajdujące się na liście KNF, takich jak firmy pożyczkowe oferujące chwilówki oraz portale instytucji państwowych. Większość użytkowników sieci podaje swoje prywatne dane z własnej woli - choćby na portalach społecznościowych. By chronić prywatność wystarczy je usunąć, albo zmienić ustawienia tak, by dane były widoczne wyłącznie dla znajomych. Najczęściej nasza prywatność w sieci naruszana jest przez przeróżnych reklamodawców. Strony internetowe, które odwiedzamy mają sposoby na to, żeby śledzić naszą aktywność w internecie. To właśnie ze względu na takie działania musimy po wejściu po raz pierwszy na każdą stronę każdorazowo zaakceptować politykę plików cookies. Są to pliki zapisywane w pamięci naszej przeglądarki, których używa się m.in. właśnie do śledzenia użytkowników.

Jak uniknąć plików cookies

To, czy lepsze dopasowanie reklam i treści to negatywne zjawisko jest dyskusyjne, ale mimo wszystko jest to pewne ograniczenie prywatności i niektóre osoby mogą sobie tego nie życzyć. Co ciekawe, ceny niektórych produktów w sklepach internetowych (np. biletów lotniczych) mogą zmieniać się w zależności od ciasteczek, oczywiście prawie zawsze na naszą niekorzyść. Najprostszym sposobem, by tego uniknąć jest używanie trybu incognito w przeglądarce chrome lub analogicznego w innych przeglądarkach. Można również (na przeglądarce chrome) wejść w opcje → ustawienia → prywatność i bezpieczeństwo → pliki cookie i inne dane witryn i wybrać opcję, która nam odpowiada. Podobne opcje są dostępne na wszystkich przeglądarkach internetowych.

Prywatność w sieci a bezpieczeństwo

Najważniejsze dla zachowania prywatności i bezpieczeństwa w sieci jest tak naprawdę zachowanie użytkownika. Doświadczeni internauci wiedzą, które strony internetowe można uznawać za godne zaufania, a które nie. Na niedoświadczonych użytkownikach sieci żerują na przykład hakerzy, którzy podstawiają stronę internetową banku albo pośrednika płatności. Taka fałszywa strona wygląda dokładnie tak samo, jak strona zaufanej instytucji, ale tak naprawdę należy do hakera, który chce wyłudzić nasze dane osobowe lub pieniądze. By sprawdzić, czy naprawdę jakaś strona jest tą, za którą się podaje należy: sprawdzić, czy adres strony jest taki sam, jak prawdziwej instytucji, zobaczyć, czy obok adresu znajduje się kłódka, kliknąć na kłódkę i sprawdzić, dla kogo został wystawiony certyfikat bezpieczeństwa

Weryfikacja tożsamości a prywatność w internecie

Inne zagrożenie, to wyłudzenia pieniędzy przez konieczność np. uiszczenia opłaty jeszcze przed wykonaniem usługi. Nie wszystkie takie oferty to jednak oszustwa - przykładowo przelew groszowy i złotówkowy to sprawdzone sposoby na potwierdzenie tożsamości w sieci. Powoli przelew groszowy odchodzi jednak do przeszłości i coraz częściej tożsamość potwierdza się w inny sposób. W najnowocześniejszych formach zdalnego potwierdzenia tożsamości przewodzi sektor pozabankowy, który już dawno wprowadził do oferty tak zwane pożyczki bez weryfikacji. W ślad za nim poszły banki oraz przeróżne urzędy, gdzie w większości przypadku tożsamość można też potwierdzić przez automatyczne pobranie informacji z konta przez aplikację, wideoweryfikację czy w końcu zdjęcie twarzy z dowodem osobistym. Niestety, zdalny dostęp do niektórych nowoczesnych usług musi wiązać się z ujawnianiem i weryfikacją tożsamości, inaczej dochodziłoby do licznych nadużyć. Jeżeli jesteśmy wyczuleni na punkcie anonimowości i bezpieczeństwa w sieci, to zawsze możemy potwierdzić swoją tożsamość w instytucji finansowej czy urzędzie przez kuriera, czy po prostu osobiście.

Prywatność na komputerze w domu

Tryb incognito nie tylko pozwala na uniknięcie przechowywania plików cookies, ale też nie zachowuje historii przeglądania, ani zapisuje wpisywanych wyszukiwań. Jest to więc dobry sposób na zachowanie prywatności przed innymi użytkownikami tego samego komputera. Nieco bardziej zaawansowanym, ale na dłuższą metę wygodniejszym sposobem jest system użytkowników komputera, czyli stworzenie profilu dla każdego użytkownika i nadanie mu indywidualnego hasła.

Zaawansowane sposoby na anonimowość w sieci

Tak naprawdę każde nasze działanie w sieci zostawia jakiś ślad. To, czy taki ślad zostanie odszyfrowany zależy od zaangażowania środków i czasu do wytropienia osoby, która go zostawiła. Jako zwykli użytkownicy nie musimy raczej obawiać się, że jakieś służby czy hakerzy chcieliby odkryć naszą tożsamość w sieci. Jeżeli jednak chcemy zachować jak największą anonimowość, to podajemy kilka sposobów w kolejności od łatwiejszego, do trudniejszego: 1. Ghostery, blokowanie reklam i podobne nakładki - wystarczy je pobrać ze sklepu z rozszerzeniami dla przeglądarki, aby zwiększyć poziom anonimowości. 2. VPN - to prywatne, płatne sieci przez które przekierowywany jest cały ruch internetowy z komputera. Serwery tych sieci mają siedzibę w krajach takich jak Szwajcaria, przez co można powiedzieć, że zapewniają bardzo wysoki stopień anonimowości. 3. TOR - międzynarodowy, zdecentralizowany system ochrony prywatności w sieci. Jest używany przez działaczy demokratycznych w dyktaturach, ale też przestępców. Dla zwykłego użytkownika zapewnia całkowitą anonimowość. By używać tej sieci wystarczy pobrać i zainstalować anonimową przeglądarkę TOR. 4. Używanie ‘czystego’ komputera. Nawet, jeżeli dzięki TOR czy VPN twój adres IP będzie nie do wyśledzenia, to komputer w sieci pozostawia informacje o kombinacji wersji wyszukiwarki internetowej, używanych programach, wielkości monitora czy wersji systemu operacyjnego. By być prawdziwie ‘nie do wyśledzenia’ najlepiej jest używać świeżo zainstalowanego systemu operacyjnego na nowym, albo nieużywanym wcześniej komputerze. Jak już wspominaliśmy, nawet te sposoby nie zawsze dadzą pełną anonimowość - przykładowo prawdopodobnie użytkownika można zidentyfikować przez np. charakterystyczne ruchy myszą (tak jak przez odręczny podpis) czy jeszcze na inne, bardziej zaskakujące sposoby. Wszystko zależy od tego, jak bardzo ktoś chce, by cię odnaleźć.

W jaki sposób prywatność w sieci jest naruszana?

Jako zwykli obywatele możemy osobiście obawiać się zawyżonych cen w sklepach internetowych czy wycieku prywatnych zdjęć, a nie systematycznego śledzenia. Inwigilacja w internecie to jednak fakt. Sprawę ujawnił już dawno temu Edward Snowden. Amerykański wywiad wewnętrzny NSA wykorzystuje właściwie wszystkie rodzime korporacje (Google, Apple, Facebook i wiele innych) do nadzorowania zagrożeń przeciw krajowi. W związku z tym agenci NSA mają dostęp do wiadomości i plików przesyłanych przez sieć wszystkich użytkowników niebędących obywatelami USA, oczywiście po wskazaniu zagrożenia przez odpowiedni algorytm. Może to wzbudzać uzasadniony niepokój. Ujawnione przez Snowdena informacje pochodziły z roku 2009. Kto wie, jak bardzo inwigilacja posunęła się naprzód do dnia dzisiejszego, oraz w jaki sposób naszą prywatność naruszają inne mocarstwa. Jak na razie nie ma żadnych informacji o masowej inwigilacji swoich obywateli przez polski rząd. Objawem narastającej utraty prywatności było wprowadzenie w 2016 roku ustawy antyterrorystycznej, która dała znacznie większe uprawnienia ABW. Ustawa m.in. nie zapewnia żadnej kontroli nad danymi osobowymi gromadzonymi przez tę agencję.