Odwodnienie organizmu – jak się prawidłowo nawadniać?

Odwodnienie organizmu – przyczyny

Woda w organizmie człowieka stanowi około 60% jego masy ciała, a jej objętość ulega zmianie z tendencją malejącą w różnych okresach życia. Woda stanowi strukturalną część wszystkich komórek i tkanek. Ilość wody wydalanej wraz z moczem, wyprowadzonej przez skórę, czy płuca zależna jest od ilości wody wprowadzonej do organizmu przez przewód pokarmowy wraz ze spożytymi napojami i pożywieniem. Najważniejsza wymiana wody zachodzi w nerkach, które filtrują około 140 l osocza na dobę. Regulacja zwrotnego wchłaniania wody zachodzi z udziałem hormonu antydiuretycznego. 

W przypadku kiedy podaż płynów ulega drastycznemu obniżeniu lub zawodzą mechanizmy regulujące równowagę wodną organizmu, dochodzi do odwodnienia. 

Rodzaje odwodnienia:

• odwodnienie izotoniczne, w którym nie dochodzi do zaburzenia elektrolitów;
• odwodnienie hipertoniczne, w przypadku którego następuje wysokie stężenie elektrolitów;
• odwodnienie hipotoniczne, w którym obok utraty wody, obserwuje się niski poziom elektrolitów, określany jako zespół niedoboru sodu.  

Przyczyny odwodnienia organizmu:

•   niska podaż płynów;
•   utrata wody w wyniku nadmiernego pocenia się (aktywność fizyczna, upał, gorączka);
•   utrata płynów w wyniku schorzeń przewodu pokarmowego (wymioty, biegunki);
•   utrata dużej ilości krwi;
•   słabe pragnienie lub nieodczuwanie pragnienia (osoby starsze, nieprzytomne w wyniku choroby);
•   Nadmierna utrata sodu przez nerki (m.in. stosowanie leków moczopędnych).

Objawy odwodnienia organizmu

Odwodnienie organizmu to stan, który może zagrażać zdrowiu lub życiu. Dlatego zaobserwowanie już pierwszych objawów odwodnienia umożliwi podjęcie działań w kierunku przywrócenia równowagi wodno-elektrolitowej. Naturalnym i podstawowym symptomem utraty nadmiernej ilości wody jest uczucie pragnienia. O ile dorosła osoba, zareaguje na ten objaw w sposób prawidłowy, to u dziecka rodzice powinni kontrolować stałą podaż płynów. To samo dotyczy ludzi starszych, szczególnie osób obciążonych demencją, gdyż odwodnienie u seniorów może występować z prozaicznego powodu – nie pamiętają o spożywaniu odpowiednich ilości wody. 

Odwodnienie rozpoznaje się według poniższych objawów:

• Odczuwanie pragnienia;
• Utrata masy ciała;
• Suchość skóry i błon śluzowych;
• Zawroty głowy;
• Osłabienie koncentracji;
• Uderzenia gorąca;
• Przyśpieszona akcja serca;
• Uczucie osłabienia i zmęczenia;
• Zaburzenia widzenia;
• Ciemna barwa moczu;
• Drętwienie kończyn;
• Trudności z wypróżnianiem. 

Rozpoznanie odwodnienia w warunkach klinicznych obejmuje w pierwszej kolejności pomiar ciśnienia tętniczego oraz ośrodkowego ciśnienia żylnego, rozkurczowego tętnicy płucnej, w celu wyeliminowania zagrożenia ze strony układu sercowo-naczyniowego. Badania laboratoryjne obejmują morfologię krwi oraz stężenie elektrolitów. Warto oznaczyć także białko w osoczu. Wykonuje się dodatkowo analizę moczu, badając ciężar właściwy i molalność uryny. 

Jak prawidłowo nawadniać organizm?

Właściwe nawodnienie organizmu jest uwarunkowane osobniczymi cechami wynikającymi ze zmienności biologicznej, stanu fizjologicznego i warunków otoczenia. Warto jednak kierować się kilkoma zasadami, które zapobiegają odwodnieniu organizmu.             

Jak zapobiec odwodnieniu organizmu?

• Należy regularnie w ciągu dnia spożywać niewielkie ilości płynów, najlepiej wody w ilości pokrywającej indywidualne zapotrzebowanie. 
• Należy pamiętać o przyjmowaniu płynów podczas aktywności fizycznej.
• W upalne dni, spożycie płynów powinno zostać zwiększone. 
• Zaleca się spożywanie innych napojów m.in. owocowe i ziołowe herbaty, soki świeżo wyciskane, płynne zupy. 
• Należy wybierać wodniste owoce np.  arbuzy, mandarynki, pomarańcze, grejpfruty.
• Należy ograniczyć spożycie płynów odwadniających takich jak alkohol, kawa, mocna herbata oraz napoje energetyczne. 

Dowiedz się więcej na stronie: https://pelafenlek.pl/