Anomalie pogodowe a OZE

W październiku 2018 roku eksperci Organizacji Narodów Zjednoczonych tworzący Międzyrządowy Panel ds. Zmian Klimatu (ang. Intergovernmental Panel on Climate Change, IPCC) ogłosili raport na temat skutków wzrostu średniej temperatury powierzchni Ziemi. Z dokumentu wynika przede wszystkim, że zatrzymanie globalnego ocieplenia na poziomie wzrostu o 1,5°C względem epoki przedprzemysłowej będzie dużo mniej niekorzystne niż o 2°C, zarówno dla ludzi, jak i dla przyrody. Ponadto, działania, które trzeba podjąć, by osiągnąć ten cel nie wykluczają rozwoju stabilnej gospodarki i zmniejszania rozwarstwienia społecznego. Jednym z kluczowych przesłań raportu jest ostrzeżenie, że już obecnie obserwujemy skutki ocieplenia klimatu o 1°C. Stąd mamy więcej ekstremalnych zjawisk pogodowych, rosnący poziom morza i zanikający lód morski w Arktyce. Liczy się więc każdy ułamek stopnia. Innym ważnym wnioskiem raportu jest fakt, że ograniczenie wzrostu ocieplenia do 1,5°C wymagać będzie „szybkiej i dalekosiężnej” transformacji, obejmującej energetykę, poszczególne gałęzie przemysłu, użytkowanie przestrzeni, transport i aglomeracje. Jednym ze sposobów ograniczania emisji CO2 jest produkcja energii ze źródeł odnawialnych, zwłaszcza tych bezemisyjnych, jak fotowoltaika, kolektory słoneczne czy energetyka wiatrowa. Wypadkowe emisje dwutlenku węgla związane z działalnością człowieka (tzw. „emisje netto”) powinny do 2030 roku spaść o 45% (względem wartości z roku 2010) a około roku 2050 – do zera.

Postęp technologiczny w zakresie produkcji energii ze źródeł odnawialnych jest duży, co powoduje zwiększenie wydajności i spadek kosztów inwestycyjnych. Według danych fundacji Instytut na rzecz Ekorozwoju od 2009 roku do końca 2018 roku, koszt urządzeń do wytwarzania energii z wiatru zmniejszył się aż o 66%, a ze słońca o 75%. W Unii Europejskiej średni koszt energii wiatrowej wynosi dziś 55 euro/MWh, słonecznej 65 euro/MWh, a pozyskiwanej z węgla aż 72 euro/MWh.

W zeszłorocznym opracowaniu Międzynarodowej Agencji Energii Odnawialnej IRENA pt. „Global Energy transformation: A roadmap to 2050” założony dla Unii Europejskiej cel udziału energii odnawialnej w końcowym zużyciu energii to 70% do roku 2050. Zaproponowano go w kontekście sprostania długookresowym zobowiązaniom dotyczącym dekarbonizacji regionu. W raporcie stwierdzono również, że na przestrzeni 10 lat licząc od roku 2005 udział energii odnawialnej w UE niemal podwoił się osiągając prawie 17%. Z kolei udział energii odnawialnej w zainstalowanej mocy w UE zakładany jest w roku 2050 na poziomie 94% w zestawieniu z 29 % poziomem w roku 2015.

- Jak w tej sytuacji wyglądają cele dla Polski na tle Unii Europejskiej?

Krzysztof Grabowski, Wicemarszałek Województwa Wielkopolskiego

- Przenosząc się na poziom krajowy mamy obecnie projekty dwóch dokumentów: „Polityka energetyczna Polski do 2040 roku” oraz „Krajowy plan na rzecz energii i klimatu na lata 2021-2030”, przygotowanych przez Ministerstwo Energii – zauważa Krzysztof Grabowski, Wicemarszałek Województwa Wielkopolskiego. Jednym z ośmiu proponowanych kierunków rozwoju jest rozwój odnawialnych źródeł energii (OZE). Zgodnie z nim Polska deklaruje osiągniecie 21% udziału OZE w finalnym zużyciu energii w 2030 r. Dokument zakłada, że aby wykorzystać potencjał OZE w sposób bezpieczny dla systemu, powstawać będą klastry energii i spółdzielnie energetyczne, które powinny zapewnić bilansowanie na poziomie lokalnym (powiat lub 5 gmin), dzięki powiązaniu różnych technologii i możliwości magazynowania energii. Mechanizmy wsparcia OZE mają w uprzywilejowanej pozycji stawiać rozwiązania zapewniające maksymalną dyspozycyjność, z relatywnie najniższym kosztem wytworzenia energii oraz zaspokajające lokalne potrzeby energetyczne.

Zdaniem Wicemarszałka Krzysztofa Grabowskiego poziom regionalny ma tutaj również duże znaczenie. Tym bardziej, że zalecenia Komisji Europejskiej, z dnia 18.6.2019 r. w sprawie projektu zintegrowanego krajowego planu w dziedzinie energii i klimatu w Polsce obejmującego lata 2021–2030, mówią o zwiększeniu poziomu ambicji w perspektywie roku 2030 do co najmniej 25% udziału energii ze źródeł odnawialnych jako wkładu Polski w realizację unijnego celu na 2030 r. Każde działanie się więc liczy, bo pomaga w ograniczeniu tempa globalnego ocieplenia, którego spowolnienie daje ludziom i ekosystemom więcej czasu na adaptację i uniknięcie zagrożeń.

Między innymi trzeba zwiększyć liczbę instalacji odnawialnych źródeł energii w Wielkopolsce, aby włączyć się w globalną walkę na rzecz dekarbonizacji. Wicemarszałek Województwa Wielkopolskiego, pan Krzysztof Grabowski podkreśla, że zgodnie z danymi Urzędu Regulacji Energetyki na dzień 31 marca 2019 roku moc zainstalowana w Wielkopolsce wszystkich rodzajów instalacji OZE (czyli wykorzystujących biogaz, biomasę, energię promieniowania słonecznego, energię wiatru, hydroenergię, czy technologię współspalania biomasy, biogazu lub biopłynów z innymi paliwami) to blisko 892 MW. - „A może być jeszcze więcej, tylko trzeba kreować pozytywne nastawienie społeczeństwa i przedsiębiorców do tego typu inwestycji i przekonywać, że to się opłaca. Dlatego Samorząd Województwa Wielkopolskiego już od 2012 roku organizuje Wielkopolskie Dni Energii w formie festynów rodzinnych. Celem Wielkopolskich Dni Energii jest między innymi propagowanie idei stosowania odnawialnych źródeł energii.

W tym roku odbędą się one w czterech lokalizacjach:
w Buku – towarzysząc Dożynkom Powiatowo-Gminnym w dniu 24.08.2019 r., w miejscowości Siedlec – towarzysząc XXI Wojewódzko-Archidiecezjalnym Dożynkom Wielkopolskim w dniu 25.08.2019 r. oraz jednocześnie w Grabowie nad Prosną – towarzysząc Dożynkom Powiatowym i Dniom Grabowa nad Prosną, a także w Białośliwiu – towarzysząc Gminnemu Świętu Plonów w dniu 31.08.2019 r. Zapraszam najmłodszych Wielkopolan do edukacji poprzez zabawę, a ich rodziców do skorzystania z broszury przybliżającej tematykę inwestowania w fotowoltaikę w gospodarstwie domowym i biogazownie w gospodarstwie rolnym.”